31.07.2023

Co warto wiedzieć przed wysiewem żyta ozimego?

Żyto ozime to zboże o wysokiej wartości użytkowej i szerokim spektrum zastosowań. Wykorzystuje się je zarówno na cele żywieniowe, jako źródło białka, witamin i minerałów, jak i na cele przemysłowe, np. w produkcji alkoholu czy biomasy energetycznej. Warto więc bliżej przyjrzeć się niektórym aspektom uprawy tego zboża – wymaganiom glebowym i wodnym, doborem przedplonu, technikom uprawy oraz siewu – które mają kluczowe znaczenie dla uzyskania wysokich plonów.

Wymagania żyta ozimego

Duża tolerancja żyta na różne gleby oraz jego wytrzymałość na kwaśny odczyn sprawiają, że można je uprawiać na niemal wszystkich kompleksach glebowych. Plonowanie żyta ozimego jest mocno zależne od warunków pogodowych (szczególnie wilgotnościowych), poziomu agrotechniki oraz umiejętności rolnika.

Ze względu na wcześnie rozpoczynającą się wegetację oraz dobrze wykształcony system korzeniowy żyto ozime radzi sobie z niedoborami wody. Wymagania wodne tego zboża to 140–220 mm sumy opadów. Największe zapotrzebowanie na wodę występuje od fazy strzelania w źdźbło do kwitnienia. Jednocześnie rośliny te są wrażliwe na nadmierne opady pojawiające się po ich wykłoszeniu – mogą one prowadzić do wylegania roślin oraz porastania ziarna w kłosie.

Dobór przedplonu

Żyto ozime reaguje na rodzaj przedplonu, co jest szczególnie istotne przy jego uprawie na glebach lekkich. Optymalnym rozwiązaniem wydają się być przedplony takie jak łubiny, groch pastewny, mieszanki zbożowo-strączkowe czy nawet ziemniaki na oborniku.

Uprawa żyta w monokulturze prowadzi natomiast do obniżenia plonu. Spadki te można ograniczyć, stosując współrzędne uprawy, np. z seradelą, której zaoranie przed kolejnym siewem pozwala na poprawę plonu o 8–10%.

Techniki uprawy i siewu

Wszelkie czynności uprawowe powinny być dobrze przemyślane i dostosowane do konkretnych warunków glebowych oraz rodzaju przedplonu. W przypadku gleb lekkich warto wykonywać płytką orkę lub doprawiać wierzchnią warstwę gleby za pomocą różnych narzędzi, takich jak talerzówki, glebogryzarki czy bron. Istotne jest również przestrzeganie optymalnego terminu siewu (II lub III dekada września), który gwarantuje dobre przezimowanie roślin oraz wykształcanie się ziarniaków.

Ilość wysiewu także ma duże znaczenie – dla odmian populacyjnych można przyjąć wartości od 300 do 550 ziarniaków na 1 m2, a dla odmian mieszańcowych 260–280 ziarniaków. Wysiew należy wykonywać na głębokość około 3 cm, przy rozstawie rzędów 13–15 cm.

Może Cię również zainteresować